امواج فروسرخ

امواج فروسرخ یا مادون قرمز یا Inferared یا همان امواج IR قسمتی از طیف امواج الکترومغناطیس اند که طول موج آنها بلندتر از نور مرئی و کوتاهتر از امواج رادیویی است و بین ۷۰۰ نانومتر تا ۱ میلی متر و بازه ی بسامدی بین ۳۰۰ گیگاهرتز تا ۴۲۸ تراهرتز را دارد. IR موج گرمایی است و پس از برخورد با جسم موجب گرم شدن آن می شود. در این ناحیه ارتعاشات مولکولی جذب دارند.

کاشف آن آقای فردریک ویلیام هرشل آهنگساز و ستاره شناس بریتانیایی_آلمانی بود که از او ۲۴ سمفونی برجای مانده و عمده ی شهرت او بخاطر کشف سیاره ی اورانوس بود. در سال ۱۸۰۰ هنگامی که نو خورشید را از یک منشور عبور داد یک دماسنج را در زیر قسمت قرمز آن قرار داد و مشاهده کرد که دمای دماسنج بالا میرود. از این مشاهده نتیجه گرفت که پرتویی در زیر قسمت قرمز قرار دارد که دیده نمیشود و خاصیت گرمایی دارد و نام آن را مادون قرمز نهاد.

طیف نور فروسرخ را میتوان به ۳ قسمت نزدیک ، میانه و دور تقسیم کرد. فروسرخ نزدیک با طول موج      نزدیک ترین بخش به نور قرمز طیف مرئی است و به همین دلیل این بخش بیشتر خاصیت نوری دارد تا گرمایی و از آن در مخابرات و فیبرهای نوری و ریموت ها استفاده می شود. البته این نور به راحتی قابل رویت نیست . مثلا برای مشاهده ی فروسرخ نزدیک در کنترل و ریموت ها باید دوربین گوشی خودتان را در مقابل آن بگیرید و از داخل گوشی به آن نگاه کنید آنوقت نور ریموت قابل دیدن است.

 در اطراف صورت بعضی از مارها مانند مار زنگی دو سوراخ دیده میشود که محل گیرنده های فروسرخ نزدیک است و برعکس انسان ها که فروسرخ را فقط بصورت گرما احساس میکنند این جانداران میتوانند با جذب پرتوهای فروسرخ نزدیک از محیط و اجسام و خاصیت نوری آن تصویر محیط را مجسم کنند!

فروسرخ میانه امواجی با طول موج _ هستند و مجموع خاصیت های فروسرخ نزدیک و دور در آن ها مشاهده می شود. طیف بکار رفته در ترموگرافی بیشتر مربوط به این این بخش از فروسرخ میشود.

فردسرخ دور بخش گرمایی این طیف است که طول موج _ را دارد. گرمای ساطع شده از تمام اجسام گرمایی همچون بخاری ، رادیاتور ، آتش ، خورشید و.... مربوط به این بخش از طیف مادون قرمز می شود.

نور مادون قرمز از خورشید فقط ۴۹% از گرمای زمین را به خود اختصاص میدهد؛ بقیه ناشی از نور مرئی است که در زمین جذب می شود و سپس دوباره در طول موج های دیگر تابش میشود. 

از جمله کاربردهای دیگر آن طیف سنجی فروسرخ و کاربرد آن در شیمی برای شناسایی پیوندها و گروه های عاملی، نجوم و مشاهده ی اجرام آسمانی ،ترموگرافی و استفاده های متنوع آن در صنعت و مخصوصا در پزشکی همچون کاربردهای تشخیصی ( توموگرافی، ماموگرافی، پت اسکن) و کاربردهای درمانی و تسکین درد و فیزیوتراپی است